Κατά τη συστημική ψυχοθεραπευτική επιστήμη ένα ζευγάρι αναζητώντας την ισορροπία ανάμεσα στην συντροφικότητα και την αυτονομία περνάει από πέντε εξελικτικές φάσεις :
1.Συγχώνευση :
Σ ’αυτή τη φάση το ένα άτομο (Α σύστημα) ενθουσιάζεται με το άλλο (Β σύστημα) και το αντίστροφο. Πλευρές από το χαρακτήρα του ενός γίνονται συναρπαστικές στον άλλο βάζοντας έτσι στη σκιά ο καθένας τις δικές του.
2.Αντίσταση
Εδώ οι ελκυστικές πλευρές του κάθε συντρόφου αρχίζουν και ενοχλούν τον άλλο π.χ η κοινωνικότητα του. Το κάθε άτομο έρχεται σε αντιπαράθεση με τις δικές του σκιερές πλευρές π.χ. νιώθει ότι δε μπορεί να είναι χαλαρός ή άνετος με τον κόσμο. Αρχίζει ο καθένας να αμφισβητεί την προσωπική του ταυτότητα και να πολεμά τον άλλο ως κίνδυνο του εαυτού του.
3.Διαφοροποίηση
Στη φάση αυτή τα άτομα ούτε εξιδανικεύουν, ούτε πολεμούν μεταξύ τους. Στρέφεται ο καθένας στον εαυτό του, στις δικές του σκιερές πλευρές, συνειδητοποιώντας τις προσωπικές του αδυναμίες.
4.Επαναπροσέγγιση
Επαναπροσεγγίζει ο ένας σύντροφος τον άλλο και σε νέα βάση “ψηλαφίζουν” αν μπορούν μαζί.
5.Ένωση σε πιο ώριμο επίπεδο
Στη τελική φάση βιώνει ο ένας τη διαφορετικότητα του άλλου όχι ως πρόβλημα, αλλά ως πρόκληση. Τα άτομα (συστήματα Α και Β) είναι ανοιχτά να καλλιεργήσουν καινούργιες πλευρές του εαυτού τους.
Η ισορροπία που βρίσκει το ζευγάρι σ ‘αυτή τη φάση μπορεί να διαταραχτεί εύκολα από ένα εξωτερικό γεγονός ή μια εσωτερική εξέλιξη του συντρόφου.
Αυτές τις φάσεις ένα ζευγάρι τις περνάει πολλές φορές κατά τη διάρκεια της σχέσης.